شرکت بسیار بزرگ و معروف صنایع اپتیکی زایس واقع در آلمان یکی از غول های صنعت اپتیک و کیفیت جهانی میباشد؛ این شرکت هم اکنون تولید کننده ی انواع عدسی ها و لنز ها ی اپتیکی، رتیکل ها ی نجومی و سایر صنایع وابسته همچون تکسکوپ، میکروسکوپ؛ دوربین های شکاری، نظامی و دربین های اسلجه و رنج فایندر ها هست، هم اکنون شرکت زایس علاوه بر تولید لنز ها ی با کیفیت بسیار بالا خود دستگاههای تولید را طراحی و میسازد. از این لحاض شرکت زایس با پیشینه تاریخی ( از سال 1846 تا امروز ) این امپراتوری اپتیک برای نخستین بار توسط آقای کارل زایس آلمانی بنا نهاده شد؛ کارل زایس بیش از 160 سال است که در زمینه اپتیک و تصویربرداری فعالیت میکند. نمونههای مهارت لنزهای کارل زایس در ثبت تصویر طی این مدت سالها مشاهده است. حتی این لنزها در تولید قطعات هواپیماها، قطارها و اتومبیلها نیز استفاده میشود. در ساخت فیلمهای تاثیر گذار بسیاری مانند "ارباب حلقهها" تصاویر بی نظیری ثبت شد که فقط با لنزهای زایس امکان پذیر بود. کارل زایس بیش از 40 سال است که در ساخت و کوچکسازی ریز پردازندهها پیشگام است.
آقای کارل زایس عینک ساز و صنعتگر آلمانی بود که بیشترین شهرت او به دلیل ساخت لنزهای اپتیکال باکیفیتی است که کاربردی گسترده در وسایلی همچون دوربین و میکروسکوپ دارد.
کارل در ۱۱ سپتامبر ۱۸۱۶ در وایمار آلمان راده شد. در ۱۸۴۶ کارخانهٔ خود را در ینا افتتاح کرد.
وایل شرکت او فقط به تولید میکروسکوپ میپرداخت، اولین تولیدات وی میکروسکوپ های ساده تک لنزی بود؛ که مورد توجه جامعهٔ علمی قرار گرفت و پس از آن کار بر روی میکروسکوپهای دولنزی را آغاز نمود. او همچنین به تولید عدسی برای عینک، دوربینهای صحرایی و دیگر محصولات چشمی پرداخت و کیفیت لنزهای ساخت او به حدی بود که شهرتی جهانی را برای او و کارخانهاش به ارمغان آورد.
کارل زایس در ۳ دسامبر ۱۸۸۸ و در ۷۲ سالگی در ینای آلمان درگذشت اما تحقیقات و شرکتی که سنگ بنایش را شخصا چیده بود تا به امروز نامش را در تاریخ و یادها زنده نگه داشته، در مقاله ی زیر چگونگی این فرایند و همکاری با ارنست اب، اوتو اسچوت، و آقای کوهلر پی میبریم:
در قرن نوزدهم علوم طبیعی دقیق یک جهش بزرگ را تجربه کرد. یکی از موفق ترین محققین در زمینه تصویربرداری اپتیک Josef Von Fraunhofer (سالهای 1787-1826) نام داشت. ما باید از او برای خلق سیستمی که امروزه معمول ترین سیستم لنز اپتیک با تصحیح خطای رنگی - شناخته شده با نام سیستم آکروماتیک - میباشد و برای دانش پایه در انکسار نور سپاسگزار باشیم.
هر چند نجوم زمینه اصلی کاری Fraunhofer بوده و هنوز تا آن زمان هیچ کس به استفاده مستقیم از این دانش در ساخت میکروسکوپ نیاندیشیده بود.در این دوره از پیشرفتهای فنی چشم گیر یک مکانیک تجارت خود را در دانشگاه شهر Jena در Thuringia آلمان شرقی بنیان نهاد: کارل زایس. این مرد جوان برای خود هدفی برای تهیه ابزار با کیفیت بالا برای محققین قرار داد. در بین سالهای 1846 و 1866 میکروسکوپهایی با کیفیت بالا در کارگاه او با مهارت زیاد ساخته میشدند. در ابتدا آنها ابزار بسیار سادهای بودند که به عنوان میکروسکوپهای کالبد شکافی استفاده میشدند، اما در 1857 اولین میکروسکوپ به معنای واقعی با یک Eyepiece و یک عدسی شیئی از کارگاه زایس خارج شد: میکروسکوپ Stativ 1.
این ابزار کارایی را با کیفیت ماهرانه یک هنرمند در آمیخته بود.پس از گذشت تقریباً بیست سال کارل زایس حدود بیست نفر نیروی ماهر را به خدمت گرفت و روز به روز تجارت خود را گسترش داد. اگرچه نتایج بدست آمده کاملاً رضایت بخش بود اما به عنوان یک بنیانگذار و مدیر، او همچنان به دنبال چیز بیشتری میگشت.
وی با اینکه از کیفیت بالای ابزارش آگاه بود نمیتوانست روش سعی و خطای مرسوم آن زمان برای تولید اپتیک را بپذیرد و میدانست رقابت هیچ گاه متوقف نمیشود.هدف او خلق محصولات با قابلیت تولید مجدد در کارگاهش بود. این موضوع قرار دادن قوانین دقیق برای فرآیند تولید را ضروری ساخت.
آرزوی او: «دستی که کار را انجام میدهد نباید کار دیگری غیر از پیاده سازی دقیق فرمها و ابعاد تمام مولفههای طراحی که قبلاً محاسبه شدهاند، انجام دهد»اما چه کسی میبایست این قوانین را وضع نماید؟ برای این کار کارل زایس از یک فیزیکدان و ریاضیدان 26 ساله بسیار با استعداد به نام Ernest Abbe کمک گرفت. سپس نوبت به سرمایه گذاری رسید. پنج یا شش سال کار تئوری بر روی مسایل تشکیل تصاویر میکروسکوپی نیاز به کمک مالی داشت.
حتی در آن زمان نیز خلاقیت قیمت بالایی داشت. اما امید به تولید محصولات بهتر دو شریک را در هدفشان مصمم میساخت.در نهایت Abbe آنچنان کار جامعی انجام داد که در 1872 کارل زایس دارای خط تولیدی برای 17 عدسی شیئی متفاوت شامل عدسیهای روغنی همه با کیفیتی از تصویر که تا آن زمان سابقه نداشت شده بود.این همکاری همچنان تکامل یافت تا در نهایت ارنست Abbe شریک همسان کارل زایس شد: به این ترتیب هوش به مولفه اصلی کمپانی جوان زایس تبدیل شد. Abbe در سالهای آخر با توجه به کامیابیهایی که کسب کرده بود به یک دانشمند با اهمیت تاریخی تبدیل شد.
تئوریی که Abbe پیشنهاد کرده بود امکان موفقیت بیشتر را در صورتی که دانشمندان قادر به درک انواع شیشه بکار رفته شوند، پیش بینی میکرد. به عبارت دیگر او تنها آنچه که در آن زمان ممکن بود را نپذیرفته، در پی ساخت آنچه که مورد نیاز است، بود.بالاخره Abbe سومین ضلع مثلث زایس را یافت: Otto Schott، شیمیدان شیشه، بار دیگر فردی که میخواست از مسیرهایی که قبلاً پیموده شده بود خارج شود و توانایی این کار را نیز داشت.
آزمایشهای بعدی او برای یافتن انواع جدیدی از شیشه و تعیین مشخصات آنها، بسیار پر هزینه بود. اما سرانجام موفقیت حاصل شد و حتی بسیار فراتر از مرزهای میکروسکوپ پیش رفت که هم چنین منجر به تأسیس Jenaer Glaswerk Schott Genossen شد.
تئوری میکروسکوپ Abbe در سال 1886 به حقیقت پیوست. ساخت عدسیهای شیئی آپوکرومات معمولی و روغنی به مفهوم پایان کار پیشرفت در آن زمان بود.پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه عدسیهای شیئی منجر به ایجاد میدان دیدی بزرگتر از آنچه تا آن زمان ممکن بود شد. با گذشت زمان کاملاً آشکار شد که باید توجه بیشتری به مساله نوردهی صورت بگیرد که خود طلوع دوران کار بر روی جزییات در میکروسکوپ ها بود.
پروفسور August Kohler (سالهای ۱۹۴۸-18۶۶) به عضویت جدید از کارکنان کارل زایس در Jena پیوست و در سال 1893 راهبردهایی را برای نوردهی صحیح نمونههای میکروسکوپی منتشر ساخت. او یک سیستم نوردهی میکروسکوپ را با طراحی زکاوتمندانهای ارایه کرد که امکان استفاده از تمامی توان رزولوشن عدسیهای شیئی Abbe بخصوص برای میکروفوتوگرافی که آن زمان تبدیل به یک کاربرد مهم شده بود را فراهم میآورد.سیستم نوردهی Kohler تصاویری با توان رزولوشن بالا به علت استفاده از کندانسور به ما میدهند که بصورت همگن نوردهی شدهاند.
از دیگر مزایای این سیستم دیافراگم روزنه است که در کندانسور تعبیه شده است و به ما اجازه میدهد کنتراست و توان رزولوشن تصویر را بدون آنکه هیچ خللی به همگن بودن روشنایی نور وارد شود، تنظیم نماییم.دانش و مشاهده قوانین Kohler و تنظیمات میکروسکوپ متناظر با آن- دستی و یا موتوریزه - هنوز از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
نقش شرکت زایس در توسعه و تکامل تجهیزات عکاسی و فیلمبرداری :
در همان ابتدای موضوع اشاره کردیم که کارل زایس در صنایع عکاسی و تصویربرداری به خصوص تکنولوژی و ابداعات که منجر به کاهش حجم لنز ها و تهیه دوربین های کوچکتر مثل دوربین های موبایل شد نیز نقش مهمی داشته، قسمتی از این مقاله ترجمه به پارسی برایتان میگذارم جالب هست؛
ولی آیا تاکنون فکر کرده اید دقیقا دلیل خاص بودن لنز کارل زایس چیست؟
کارل زایس بیش از 160 سال است که در زمینه اپتیک و تصویربرداری فعالیت میکند. نمونههای مهارت لنزهای کارل زایس در ثبت تصویر طی این مدت سالها مشاهده است. حتی این لنزها در تولید قطعات هواپیماها، قطارها و اتومبیلها نیز استفاده میشود. در ساخت فیلمهای تاثیر گذار بسیاری مانند "ارباب حلقهها" تصاویر بی نظیری ثبت شد که فقط با لنزهای زایس امکان پذیر بود. کارل زایس بیش از 40 سال است که در ساخت و کوچکسازی ریز پردازندهها پیشگام است